Ծրագրի նպատակն էր ամրապնդել Հայաստանի և Թուրքիայի կառավարական, հասարակական կազմակերպությունների ու մասնավոր հատվածի միջև երկխոսությունը և համագործակցությունը` տարածաշրջանում կապեր հաստատելու և պահպանելու հարցում տեղական գործընկերների կարողությունները զարգացնելու միջոցով:
Հայաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները պատմական կոնֆլիկտի հետևանքով դեռևս կարգավորված չեն: Դրանք էլ ավելի սրվեցին 1988 թ-ին, երբ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև սկսվեց Ղարաբաղի կարգավիճակի շուրջ հակամարտությունը: Արդյունքում Թուրքիան փակեց Հայաստան մտնող բոլոր առևտրային և տրանսպորտային ուղիները: Այդպիսով` փակվեց Եվրոպայի հետ առևտրային հիմնական ուղին:
Աշխարհում ընդունված «Հասարակական դիվանագիտություն նախաձեռնությունը», ըստ որի` տարածաշրջանում համագործակցություն է հաստատվում հասարակական կազմակերպությունների միջև, հայտնի է որպես կոնֆլիկտների լուծման արդյունավետ միջոց: Հայաստանում և Թոււրքիայում քաղաքացիական որոշ խմբեր, գործարարներ, տեղական կառավարման ներկայացուցիչներ ու լրագրողներ կապեր են հաստատել միմյանց հետ և իրականացրել համատեղ ծրագրեր: Այնուամենայնիվ, նման նախաձեռնություններն այնքան էլ շատ չեն:
2006 թ. Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամը (ԵՀՀ) մեկնարկել էր «Հայաստան-Թուրքիա տարածաշրջանային երկխոսություն և համագործակցություն ծրագիրը», որը հետամուտ էր կարգավորելու երկու երկրների միջև հարաբերությունները: Ծրագիրն ուղղված էր կառավարական, հասարակական կազմակերպությունների և գործարար շրջանակների կարողությունների զարգացմանը` տարածաշրջանում համագործակցություն հաստատելու համար: Աջակցություն տրամադրվեց այն ծրագրերին, որոնք միտված էին «Հասարակական դիվանագիտության նախաձեռնությունների» հնարավոր օգուտների մասին իրազեկության բարձրացմանը, սահմանի բացման հետևանքների մասին հանրության իրազեկմանը և տարածաշրջանային կապերի հաստատմանը:
Հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին իրազեկում
2006 թ. ԵՀՀ-ն աջակցեց մի քանի ուսումնասիրությունների անցկացմանը` հայ- թուրքական հարաբերությունների շուրջ պետական մարմինների, հասարակական կազմակերպությունների ու հանրության իրազեկությունը բարձրացնելու նպատակով: Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն հասարակական կազամակերպությունն անցկացրեց Հայաստան-Թուրքիա «Հասարակական դիվանագիտության լավագույն ծրագրերի շուրջ ուսումնասիրություն: Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամը նաև աջակցություն տրամադրեց «Հայկական միջազգային տնտեսական հետազոտությունների խմբին` հետազոտական երկու ծրագրեր իրականացնելու համար: Այդ ծրագրերն ուսումնասիրում են հայ-թուրքական սահմանի բացման սոցիալ-տնտեսական հետևանքները և տեղական իշխանությունների արձագանքն այդ ուղղությամբ:
2007 թ. սկզբին Երևան քաղաքում կայացած միջազգային գիտաժողովի և Հայաստանի մարզերում, Երևան, Անկարա և Ստամբուլ քաղաքներում անցկացված «Կլոր-սեղան քննարկումների նպատակն էր տարածել այդ ուսումնասիրությունների արդյունքները հանրության ավելի լայն շրջանակներին, բացահայտել այն հնարավորին ոլորտները, որոնց ուղղությամբ կարելի է հասարակական կազմակերպությունների, լրատվամիջոցների ու տեղական իշխանությունների միջև համագործակցություն հաստատել, ինչպես նաև հստակեցնել ԵՀՀ-ի ծրագրային մոտեցումն այդ ոլորտների առնչությամբ:
Աջակցություն տարածաշրջանային ծրագրերին
2007 թ. սեպտեմբերին ԵՀՀ-ն իր աջակցությունն է ցուցաբերել յոթ հասարակական կազմակերպություններին և լրատվական ընկերություններին` համագործակցություն հաստատելու թուրքական կողմի համապատասխան ներկայացուցիչների հետ և իրականցնելու տարածաշրջանային ծրագրեր: Համագործակցության այդ ծրագրերն ընդգրկել են ինչպես մշակութային և երիտասարդական փոխանակման ծրագրեր, այնպես էլ լրատվական տարածաշրջանային ծրագրեր:
Հայ-թուրքական երիտասարդական ակումբ
Հայկական կողմի մասնակից` «Երիտասարդկան ակադեմիա» հ/կ
Թուրքական կողմի մասնակից` «Քութայա երիտասարդական ընկերակցություն և երիտասարդ Գուրու ակադեմիա»
Հայ և թուրք երիտասարդների միջև երկխոսություն և համագործակցություն հաստատելու նպատակով հիմնվել է հայ-թուրքական վիրտուալ երիտասարդական ակումբ: Ստեղծվել են համատեղ ղեկավարվող վեբ-ռեսուրսներ, այդ թվում` էլեկտոնային առցանց (online) ֆորումներ և տարածաշրջանում տեղի ունեցող իրադարձությունների վերաբերյալ տեղեկություններ, ինչպես նաև եռամսյակը մեկ լույս ընծայվող էլեկտրոնային թերթ` «Ակումբային գոտի» վերատառությամբ: Կազմակերպվել են համատեղ կլոր-սեղան քննարկումներ: Ստեղծվել է նաև երկկողմանի թիմ` բաղկացած ծրագրավորողներից և համակարգչային չիպերի դիզայնով զբաղվող մասնագետներից:
Երաժշտական կամուրջ
Հայկական կողմի մասնակից` «Կոմիտասի անվան պետական քառյակ» հ/կ
Թուրքական կողմի մասնակից` «Օրիոն Փրըդաքշն», «ԹիԴիԱյ Մենեջմենթ և թուրք-հայկական բիզնեսի զարգացման խորհուրդ» (TABDC)
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև երկխոսություն և համագործակցություն հաստատելու նպատակով Եվրասիա համագործակցություն հինադրամն աջակցել է «Կոմիտասի անվան պետական քառյակի» և «Բոսֆորի քառյակի» մասնակցությամբ համերգների կազմակերպմանը Թուրքիայում և Հայաստանում: Կկազմակերպվեն նաև փոխայցեր հայ և թուրք արվեստագետների միջև:
Լուսանկարչական կամուրջ
Հայկական կողմի մասնակից` «Պատկեր ՍՊԸ »
Թուրքական կողմի մասնակից` «Նար» լուսանկարչական գործակալություն
Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամն աջակցել է հայ և թուրք արհեստավարժ լուսանկարիչներին և սահմանամերձ համայնքների բնակիչներին` հանդուրժողականություն և համագործակցություն հաստատելու նպատակով: Դրամաշնորհառուն և իր թուրք գործընկերը կազմակերպել են հայ և թուրք լուսանկարիչների փոխայցեր Հայաստան և Թուրքիա, տպագրել և տարածել են տպագիր և էլեկտրոնային լուսանկարչական նյութեր:
Հայաստան Թուրքիա երկխոսություն` եվրոպական ինտեգրացիայի ներքո
Հայկական կողմի մասնակից` «Ուրբան կայուն զարգացման հիմնադրամ»
Թուրքական կողմի մասնակից` Ստամբուլի Սաբանսի համալսարանի քաղաքական կենտրոն
Հիմնադրամն աջակցել է երկու երկրների երիտասարդ ակտիվիստների և փորձառու մասնագետների միջև կարճաժամկետ ինտելեկտուալ դաշտի ստեղծմանը: Ծրագրի գործընկերները անց են կացրել հասարակական կարծիքի ուսումնասիրություն Հայաստանում և Թուրքիայում` պարզելու եվրոինտեգրման գործընթացներում հասարակության ավելի լայն շերտերի կարծիքը և հայ-թուրքական երկխոսության ու համագործակցության բարելավման հնարավորությունները: Այս ամենին հաջորդել են կլոր-սեղան քննարկումներն ու թոք-շոուները, որոնց մասնակցել են Հայաստանից և Թուրքիայից հրավիրված քաղաքագետներ:
Իմ սիրելի եղբայր
Հայկական կողմի մասնակից` «Ազգ» օրաթերթ
Թուրքական կողմիմասնակից` Պն. (պրն.) Օսման Կոկեր, թուրք գիտնական, հրատարակիչ
«Ազգ»-ը հայերեն թարգմանել, տպագրել և Հայաստանի ողջ տարածքով տարածել է մեկդարյա հնություն ունեցող Օսմանյան կայսրության նամականիշները, որոնք պատկերում են հայ ժողովրդի կյանքի դրվագներ Օսմանյան կայսրության ժամանակ: Կազմակերպվել են մի շարք միջոցառումներ` ալբոմը և ծրագիրը ներկայացնելու նպատակով:
Հայ-թուրքական թիմային զեկուցում
Հայկական կողմի մասնակից` «Երևանի մամուլի ակումբ»
Թուրքական կողմի մասնակից` «Արի» շարժում
Ծրագրի նպատակն էր աջակցել ԶԼՄ-ների կողմից հայ-թուրքական հարաբերություններին առնչվող մի շարք հարցերի ավելի անաչառ լուսաբանմանը: Ստամբուլում ծրագրի գործընկերները երկու երկրների լրագրողների համար անց են կացրել նախապատրաստական դասընթացներ` նվիրված անկողմնակալ և հետաքննչական զեկույցներ պատրաստելուն: Վերլուծական նյութերը և հետաքննական զեկույցները քննարկվել են Երևանում տեղի ունեցած երկօրյա համաժողովի ընթացքում:
Հայաստանի և Թուրքիայի միջև կապերի հաստատում
Հայկական կողմի մասնակից` Գլոբալիզացիայի և մարզային համագործակցության վերլուծական կենտրոն
Թուրքական կողմի մասնակից` պրն. Սուաթ Կինիկլիօղլու, Միացյալ Նահանգների Մարշալ հիմնադրամի Անկարայի գրասենյակի տնօրեն և տկն. Դիբա Նիգար Գոկսել` թուրքական ամսագրի խմբագիր
Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամն աջակցել է երկու երկրների հասարակությունների միջև եվրոինտեգրման և գլոբալ մարտահրավերների ու վտանգների մասին երկխոսության հաստատմանը: Դրամաշնորհառուն և իր գործընկերները վերոնշյալ թեմաներով հարցումներ են անցկացրել երկու երկրների քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների միջև:
Հետազոտության արդյունքները քննարկվել են Երևանում կայանալիք իրար հաջորդող երկու համաժողովների ժամանակ: Մի շարք հոդվածներ, որոնք լուսաբանել են հետազոտության և համաժողովների արդյունքները տպագրվել են հայկական և թուրքական թերթերում:
Համապատասխան նյութ
2006 թ. Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամը մեկնարկեց « Հայաստան-Թուրքիա տարածաշրջանային երկխոսություն և համագործակցություն ծրագիրը»:
