Այս նյութը հրապարակվել է Խորհրդային տարիներին բռնադատվածների հիշատակին նվիրված մրցույթի շրջանակներում։
Հսկայական նյութեր են ստեղծվել Խորհրդային Միությունում ապրող ժողովուրդների բռնադատումների ու աքսորների սարսափներն ու դաժանությունները կրած մարդկանց մասին, որոնք հրատարակվել են մամուլում կամ առանձին գրքերով: Սակայն այս պատմությունը, որը գրառել եմ ընդամենը վերջերս, մեկ անգամ եւս համոզում է, թե ինչքան անմարդկային համակարգ ու դարաշրջան է եղել զորանոցային սոցիալիզմը, ինչ ահարկու եւ անսիրտ են եղել բռնադատումների հեղինակներն ու իրագործողները, թե ինչ տառապանքներ են կրել բռնադատված ընտանիքները` սկսած տարեցներից եւ մանուկներով վերջացրած: Այս պատմությունը եւս մեկ անգամ սերունդներին հնարավորություն է տալիս` թափանցել բռնադատումների պատմության մութ ու անհայտ ծալքերն ու խորքերը, հասկանալ պետական մակարդակով կազմակերպված բռնության հակամարդկային ողջ էությունը եւ նրա թողած ահասարսուռ հետքերը:
Մեր ակնարկի հերոսը` Ժորես Հակոբյանը, ում ժորիկ են կոչում, լույս աշխարհ է եկել 1938 թվականին, Գեղարքունիքի մարզի Ներքին Գետաշեն գյուղում, կոլտնտեսական Լեւոն Հակոբյանի ընտանիքում: Իր սերնդակից շատ այրերի պես Լեւոնին էլ բաժին է ընկել տաժանելի ճակատագիր, տառապանքի ու մաքառման գնով կյանքի դժվարությունները հաղթահարելու անվերջանալի կյանք ու ժամանակ, պատերազմի դաշտ, զրկանքներ ու աքսոր: Նա կրել է Մեծ հայրենականի, ապա` գերմանական գերության բոլոր սարսափները: Երբ ազատագրվել ու տուն է վերադարձել, առել է իր երկու մանկահասակ զավակների` Ժորիկի ու Ալբերտի եւ կնոջ` Ոսկեհատի, մոր` Փիրուզի, եղբոր եւ այլ հարազատների կարոտը ու անցել խաղաղ ու ստեղծագործ աշխատանքի հայրենի գյուղի կոլտնտեսությունում: 1949 թվականի սկզբին լույս աշխարհ է եկել նրա երրորդ զավակը` Նինան: Իսկ նույն տարվա հուլիսին այս բազմաչարչար ընտանիքի գլխին պայթել է հերթական աղետը` բռնադատում ընտանյոք: Այդ սեւ օրվա ակնթարթները մանրամասն հիշում է Ժորիկը, ով այդ ժամանակ եղել է ընդամենը 11 տարեկան:
